8. සක්‌කපඤ්‌හසුත්‌තං
344. එවං මෙ සුතං – එකං සමයං භගවා මගධෙසු විහරති, පාචීනතො රාජගහස්‌ස අම්‌බසණ්‌ඩා නාම බ්‍රාහ්‌මණගාමො, තස්‌සුත්‌තරතො වෙදියකෙ පබ්‌බතෙ ඉන්‌දසාලගුහායං. තෙන ඛො පන සමයෙන සක්‌කස්‌ස දෙවානමින්‌දස්‌ස උස්‌සුක්‌කං උදපාදි භගවන්‌තං දස්‌සනාය. අථ ඛො සක්‌කස්‌ස දෙවානමින්‌දස්‌ස එතදහොසි – ‘‘කහං නු ඛො භගවා එතරහි විහරති අරහං සම්‌මාසම්‌බුද්‌ධො’’ති? අද්‌දසා ඛො සක්‌කො දෙවානමින්‌දො භගවන්‌තං මගධෙසු විහරන්‌තං පාචීනතො රාජගහස්‌ස අම්‌බසණ්‌ඩා නාම බ්‍රාහ්‌මණගාමො, තස්‌සුත්‌තරතො වෙදියකෙ පබ්‌බතෙ ඉන්‌දසාලගුහායං. දිස්‌වාන දෙවෙ තාවතිංසෙ ආමන්‌තෙසි – ‘‘අයං, මාරිසා, භගවා මගධෙසු විහරති, පාචීනතො රාජගහස්‌ස අම්‌බසණ්‌ඩා නාම බ්‍රාහ්‌මණගාමො, තස්‌සුත්‌තරතො වෙදියකෙ පබ්‌බතෙ ඉන්‌දසාලගුහායං. යදි පන, මාරිසා, මයං තං භගවන්‌තං දස්‌සනාය උපසඞ්‌කමෙය්‍යාම අරහන්‌තං සම්‌මාසම්‌බුද්‌ධ’’න්‌ති? ‘‘එවං භද්‌දන්‌තවා’’ති ඛො දෙවා තාවතිංසා සක්‌කස්‌ස දෙවානමින්‌දස්‌ස පච්‌චස්‌සොසුං.
345. අථ ඛො සක්‌කො දෙවානමින්‌දො පඤ්‌චසිඛං ගන්‌ධබ්‌බදෙවපුත්‌තං [ගන්‌ධබ්‌බපුත්‌තං (ස්‍යා.)] ආමන්‌තෙසි – ‘‘අයං, තාත පඤ්‌චසිඛ, භගවා මගධෙසු විහරති පාචීනතො රාජගහස්‌ස අම්‌බසණ්‌ඩා නාම බ්‍රාහ්‌මණගාමො, තස්‌සුත්‌තරතො වෙදියකෙ පබ්‌බතෙ ඉන්‌දසාලගුහායං. යදි පන , තාත පඤ්‌චසිඛ, මයං තං භගවන්‌තං දස්‌සනාය උපසඞ්‌කමෙය්‍යාම අරහන්‌තං සම්‌මාසම්‌බුද්‌ධ’’න්‌ති? ‘‘එවං භද්‌දන්‌තවා’’ති ඛො පඤ්‌චසිඛො ගන්‌ධබ්‌බදෙවපුත්‌තො සක්‌කස්‌ස දෙවානමින්‌දස්‌ස පටිස්‌සුත්‌වා බෙලුවපණ්‌ඩුවීණං ආදාය සක්‌කස්‌ස දෙවානමින්‌දස්‌ස අනුචරියං උපාගමි.
346. අථ ඛො සක්‌කො දෙවානමින්‌දො දෙවෙහි තාවතිංසෙහි පරිවුතො පඤ්‌චසිඛෙන ගන්‌ධබ්‌බදෙවපුත්‌තෙන පුරක්‌ඛතො සෙය්‍යථාපි නාම බලවා පුරිසො සමිඤ්‌ජිතං වා බාහං පසාරෙය්‍ය පසාරිතං වා බාහං සමිඤ්‌ජෙය්‍ය; එවමෙව දෙවෙසු තාවතිංසෙසු අන්‌තරහිතො මගධෙසු පාචීනතො රාජගහස්‌ස අම්‌බසණ්‌ඩා නාම බ්‍රාහ්‌මණගාමො, තස්‌සුත්‌තරතො වෙදියකෙ පබ්‌බතෙ පච්‌චුට්‌ඨාසි. තෙන ඛො පන සමයෙන වෙදියකො පබ්‌බතො අතිරිව ඔභාසජාතො හොති අම්‌බසණ්‌ඩා ච බ්‍රාහ්‌මණගාමො යථා තං දෙවානං දෙවානුභාවෙන. අපිස්‌සුදං පරිතො ගාමෙසු මනුස්‌සා එවමාහංසු – ‘‘ආදිත්‌තස්‌සු නාමජ්‌ජ වෙදියකො පබ්‌බතො ඣායතිසු[ඣායතස්‌සු (ස්‍යා.), පජ්‌ඣායිතස්‌සු (සී. පී.)] නාමජ්‌ජ වෙදියකො පබ්‌බතො ජලතිසු [ජලතස්‌සු (ස්‍යා.), ජලිතස්‌සු (සී. පී.)] නාමජ්‌ජ වෙදියකො පබ්‌බතො කිංසු නාමජ්‌ජ වෙදියකො පබ්‌බතො අතිරිව ඔභාසජාතො අම්‌බසණ්‌ඩා ච බ්‍රාහ්‌මණගාමො’’ති සංවිග්‌ගා ලොමහට්‌ඨජාතා අහෙසුං.
347. අථ ඛො සක්‌කො දෙවානමින්‌දො පඤ්‌චසිඛං ගන්‌ධබ්‌බදෙවපුත්‌තං ආමන්‌තෙසි – ‘‘දුරුපසඞ්‌කමා ඛො, තාත පඤ්‌චසිඛ, තථාගතා මාදිසෙන, ඣායී ඣානරතා, තදන්‌තරං [තදනන්‌තරං (සී. ස්‍යා. පී. ක.)] පටිසල්‌ලීනා. යදි පන ත්‌වං, තාත පඤ්‌චසිඛ, භගවන්‌තං පඨමං පසාදෙය්‍යාසි, තයා, තාත, පඨමං පසාදිතං පච්‌ඡා මයං තං භගවන්‌තං දස්‌සනාය උපසඞ්‌කමෙය්‍යාම අරහන්‌තං සම්‌මාසම්‌බුද්‌ධ’’න්‌ති. ‘‘එවං භද්‌දන්‌තවා’’ති ඛො පඤ්‌චසිඛො ගන්‌ධබ්‌බදෙවපුත්‌තො සක්‌කස්‌ස දෙවානමින්‌දස්‌ස පටිස්‌සුත්‌වා බෙලුවපණ්‌ඩුවීණං ආදාය යෙන ඉන්‌දසාලගුහා තෙනුපසඞ්‌කමි; උපසඞ්‌කමිත්‌වා ‘‘එත්‌තාවතා මෙ භගවා නෙව අතිදූරෙ භවිස්‌සති නාච්‌චාසන්‌නෙ, සද්‌දඤ්‌ච මෙ සොස්‌සතී’’ති එකමන්‌තං අට්‌ඨාසි.
පඤ්‌චසිඛගීතගාථා
348. එකමන්‌තං ඨිතො ඛො පඤ්‌චසිඛො ගන්‌ධබ්‌බදෙවපුත්‌තො බෙලුවපණ්‌ඩුවීණං [වෙළුවපණ්‌ඩුවීණං ආදාය (ස්‍යා.)] අස්‌සාවෙසි, ඉමා ච ගාථා අභාසි බුද්‌ධූපසඤ්‌හිතා ධම්‌මූපසඤ්‌හිතා සඞ්‌ඝූපසඤ්‌හිතා අරහන්‌තූපසඤ්‌හිතා කාමූපසඤ්‌හිතා –
‘‘වන්‌දෙ තෙ පිතරං භද්‌දෙ, තිම්‌බරුං සූරියවච්‌ඡසෙ;
යෙන ජාතාසි කල්‍යාණී, ආනන්‌දජනනී මම.
‘‘වාතොව සෙදතං කන්‌තො, පානීයංව පිපාසතො;
අඞ්‌ගීරසි පියාමෙසි, ධම්‌මො අරහතාමිව.
‘‘ආතුරස්‌සෙව භෙසජ්‌ජං, භොජනංව ජිඝච්‌ඡතො;
පරිනිබ්‌බාපය මං භද්‌දෙ, ජලන්‌තමිව වාරිනා.
‘‘සීතොදකං පොක්‌ඛරණිං, යුත්‌තං කිඤ්‌ජක්‌ඛරෙණුනා;
නාගො ඝම්‌මාභිතත්‌තොව, ඔගාහෙ තෙ ථනූදරං.
‘‘අච්‌චඞ්‌කුසොව නාගොව, ජිතං මෙ තුත්‌තතොමරං;
කාරණං නප්‌පජානාමි, සම්‌මත්‌තො ලක්‌ඛණූරුයා.
‘‘තයි ගෙධිතචිත්‌තොස්‌මි, චිත්‌තං විපරිණාමිතං;
පටිගන්‌තුං න සක්‌කොමි, වඞ්‌කඝස්‌තොව අම්‌බුජො.
‘‘වාමූරු සජ මං භද්‌දෙ, සජ මං මන්‌දලොචනෙ;
පලිස්‌සජ මං කල්‍යාණි, එතං මෙ අභිපත්‌ථිතං.
‘‘අප්‌පකො වත මෙ සන්‌තො, කාමො වෙල්‌ලිතකෙසියා;
අනෙකභාවො සමුප්‌පාදි, අරහන්‌තෙව දක්‌ඛිණා.
‘‘යං මෙ අත්‌ථි කතං පුඤ්‌ඤං, අරහන්‌තෙසු තාදිසු;
තං මෙ සබ්‌බඞ්‌ගකල්‍යාණි, තයා සද්‌ධිං විපච්‌චතං.
‘‘යං මෙ අත්‌ථි කතං පුඤ්‌ඤං, අස්‌මිං පථවිමණ්‌ඩලෙ;
තං මෙ සබ්‌බඞ්‌ගකල්‍යාණි, තයා සද්‌ධිං විපච්‌චතං.
‘‘සක්‍යපුත්‌තොව ඣානෙන, එකොදි නිපකො සතො;
අමතං මුනි ජිගීසානො [ජිගිංසානො (සී. ස්‍යා. පී.)], තමහං සූරියවච්‌ඡසෙ.
‘‘යථාපි මුනි නන්‌දෙය්‍ය, පත්‌වා සම්‌බොධිමුත්‌තමං;
එවං නන්‌දෙය්‍යං කල්‍යාණි, මිස්‌සීභාවං ගතො තයා.
‘‘සක්‌කො චෙ මෙ වරං දජ්‌ජා, තාවතිංසානමිස්‌සරො;
තාහං භද්‌දෙ වරෙය්‍යාහෙ, එවං කාමො දළ්‌හො මම.
‘‘සාලංව න චිරං ඵුල්‌ලං, පිතරං තෙ සුමෙධසෙ;
වන්‌දමානො නමස්‌සාමි, යස්‌සා සෙතාදිසී පජා’’ති.
349. එවං වුත්‌තෙ භගවා පඤ්‌චසිඛං ගන්‌ධබ්‌බදෙවපුත්‌තං එතදවොච – ‘‘සංසන්‌දති ඛො තෙ, පඤ්‌චසිඛ, තන්‌තිස්‌සරො ගීතස්‌සරෙන, ගීතස්‌සරො ච තන්‌තිස්‌සරෙන; න ච පන [නෙව පන (ස්‍යා.)] තෙ පඤ්‌චසිඛ, තන්‌තිස්‌සරො ගීතස්‌සරං අතිවත්‌තති, ගීතස්‌සරො ච තන්‌තිස්‌සරං. කදා සංයූළ්‌හා පන තෙ, පඤ්‌චසිඛ, ඉමා ගාථා බුද්‌ධූපසඤ්‌හිතා ධම්‌මූපසඤ්‌හිතා සඞ්‌ඝූපසඤ්‌හිතා අරහන්‌තූපසඤ්‌හිතා කාමූපසඤ්‌හිතා’’ති? ‘‘එකමිදං, භන්‌තෙ, සමයං භගවා උරුවෙලායං විහරති නජ්‌ජා නෙරඤ්‌ජරාය තීරෙ අජපාලනිග්‍රොධෙ පඨමාභිසම්‌බුද්‌ධො . තෙන ඛො පනාහං, භන්‌තෙ, සමයෙන භද්‌දා නාම සූරියවච්‌ඡසා තිම්‌බරුනො ගන්‌ධබ්‌බරඤ්‌ඤො ධීතා, තමභිකඞ්‌ඛාමි. සා ඛො පන, භන්‌තෙ, භගිනී පරකාමිනී හොති; සිඛණ්‌ඩී නාම මාතලිස්‌ස සඞ්‌ගාහකස්‌ස පුත්‌තො, තමභිකඞ්‌ඛති. යතො ඛො අහං, භන්‌තෙ, තං භගිනිං නාලත්‌ථං කෙනචි පරියායෙන. අථාහං බෙලුවපණ්‌ඩුවීණං ආදාය යෙන තිම්‌බරුනො ගන්‌ධබ්‌බරඤ්‌ඤො නිවෙසනං තෙනුපසඞ්‌කමිං; උපසඞ්‌කමිත්‌වා බෙලුවපණ්‌ඩුවීණං අස්‌සාවෙසිං, ඉමා ච ගාථා අභාසිං බුද්‌ධූපසඤ්‌හිතා ධම්‌මූපසඤ්‌හිතා සඞ්‌ඝූපසඤ්‌හිතා අරහන්‌තූපසඤ්‌හිතා කාමූපසඤ්‌හිතා –
‘‘වන්‌දෙ තෙ පිතරං භද්‌දෙ, තිම්‌බරුං සූරියවච්‌ඡසෙ;
යෙන ජාතාසි කල්‍යාණී, ආනන්‌දජනනී මම. …පෙ.…
සාලංව න චිරං ඵුල්‌ලං, පිතරං තෙ සුමෙධසෙ;
වන්‌දමානො නමස්‌සාමි, යස්‌සා සෙතාදිසී පජා’’ති.
‘‘එවං වුත්‌තෙ, භන්‌තෙ, භද්‌දා සූරියවච්‌ඡසා මං එතදවොච – ‘න ඛො මෙ, මාරිස, සො භගවා සම්‌මුඛා දිට්‌ඨො අපි ච සුතොයෙව මෙ සො භගවා දෙවානං තාවතිංසානං සුධම්‌මායං සභායං උපනච්‌චන්‌තියා. යතො ඛො ත්‌වං, මාරිස, තං භගවන්‌තං කිත්‌තෙසි, හොතු නො අජ්‌ජ සමාගමො’ති. සොයෙව නො, භන්‌තෙ, තස්‌සා භගිනියා සද්‌ධිං සමාගමො අහොසි. න ච දානි තතො පච්‌ඡා’’ති.
සක්‌කූපසඞ්‌කම
350. අථ ඛො සක්‌කස්‌ස දෙවානමින්‌දස්‌ස එතදහොසි – ‘‘පටිසම්‌මොදති පඤ්‌චසිඛො ගන්‌ධබ්‌බදෙවපුත්‌තො භගවතා, භගවා ච පඤ්‌චසිඛෙනා’’ති. අථ ඛො සක්‌කො දෙවානමින්‌දො පඤ්‌චසිඛං ගන්‌ධබ්‌බදෙවපුත්‌තං ආමන්‌තෙසි – ‘‘අභිවාදෙහි මෙ ත්‌වං, තාත පඤ්‌චසිඛ, භගවන්‌තං – ‘සක්‌කො, භන්‌තෙ, දෙවානමින්‌දො සාමච්‌චො සපරිජනො භගවතො පාදෙ සිරසා වන්‌දතී’ති’’. ‘‘එවං භද්‌දන්‌තවා’’ති ඛො පඤ්‌චසිඛො ගන්‌ධබ්‌බදෙවපුත්‌තො සක්‌කස්‌ස දෙවානමින්‌දස්‌ස පටිස්‌සුත්‌වා භගවන්‌තං අභිවාදෙති – ‘‘සක්‌කො, භන්‌තෙ, දෙවානමින්‌දො සාමච්‌චො සපරිජනො භගවතො පාදෙ සිරසා වන්‌දතී’’ති. ‘‘එවං සුඛී හොතු, පඤ්‌චසිඛ, සක්‌කො දෙවානමින්‌දො සාමච්‌චො සපරිජනො; සුඛකාමා හි දෙවා මනුස්‌සා අසුරා නාගා ගන්‌ධබ්‌බා යෙ චඤ්‌ඤෙ සන්‌ති පුථුකායා’’ති.
351. එවඤ්‌ච පන තථාගතා එවරූපෙ මහෙසක්‌ඛෙ යක්‌ඛෙ අභිවදන්‌ති. අභිවදිතො සක්‌කො දෙවානමින්‌දො භගවතො ඉන්‌දසාලගුහං පවිසිත්‌වා භගවන්‌තං අභිවාදෙත්‌වා එකමන්‌තං අට්‌ඨාසි. දෙවාපි තාවතිංසා ඉන්‌දසාලගුහං පවිසිත්‌වා භගවන්‌තං අභිවාදෙත්‌වා එකමන්‌තං අට්‌ඨංසු. පඤ්‌චසිඛොපි ගන්‌ධබ්‌බදෙවපුත්‌තො ඉන්‌දසාලගුහං පවිසිත්‌වා භගවන්‌තං අභිවාදෙත්‌වා එකමන්‌තං අට්‌ඨාසි.
තෙන ඛො පන සමයෙන ඉන්‌දසාලගුහා විසමා සන්‌තී සමා සමපාදි, සම්‌බාධා සන්‌තී උරුන්‌දා [උරුද්‌දා (ක.)] සමපාදි, අන්‌ධකාරො ගුහායං අන්‌තරධායි, ආලොකො උදපාදි යථා තං දෙවානං දෙවානුභාවෙන.
352. අථ ඛො භගවා සක්‌කං දෙවානමින්‌දං එතදවොච – ‘‘අච්‌ඡරියමිදං ආයස්‌මතො කොසියස්‌ස, අබ්‌භුතමිදං ආයස්‌මතො කොසියස්‌ස තාව බහුකිච්‌චස්‌ස බහුකරණීයස්‌ස යදිදං ඉධාගමන’’න්‌ති. ‘‘චිරපටිකාහං, භන්‌තෙ, භගවන්‌තං දස්‌සනාය උපසඞ්‌කමිතුකාමො; අපි ච දෙවානං තාවතිංසානං කෙහිචි කෙහිචි [කෙහිචි (ස්‍යා.)] කිච්‌චකරණීයෙහි බ්‍යාවටො; එවාහං නාසක්‌ඛිං භගවන්‌තං දස්‌සනාය උපසඞ්‌කමිතුං. එකමිදං, භන්‌තෙ, සමයං භගවා සාවත්‌ථියං විහරති සලළාගාරකෙ. අථ ඛ්‌වාහං, භන්‌තෙ, සාවත්‌ථිං අගමාසිං භගවන්‌තං දස්‌සනාය. තෙන ඛො පන, භන්‌තෙ, සමයෙන භගවා අඤ්‌ඤතරෙන සමාධිනා නිසින්‌නො හොති, භූජති [භුඤ්‌ජතී ච (සී. පී.), භුජගී (ස්‍යා.)] ච නාම වෙස්‌සවණස්‌ස මහාරාජස්‌ස පරිචාරිකා භගවන්‌තං පච්‌චුපට්‌ඨිතා හොති, පඤ්‌ජලිකා නමස්‌සමානා තිට්‌ඨති. අථ ඛ්‌වාහං, භන්‌තෙ, භූජතිං එතදවොචං – ‘අභිවාදෙහි මෙ ත්‌වං, භගිනි, භගවන්‌තං – ‘‘සක්‌කො, භන්‌තෙ, දෙවානමින්‌දො සාමච්‌චො සපරිජනො භගවතො පාදෙ සිරසා වන්‌දතී’’ති. එවං වුත්‌තෙ, භන්‌තෙ, සා භූජති මං එතදවොච – ‘අකාලො ඛො, මාරිස, භගවන්‌තං දස්‌සනාය; පටිසල්‌ලීනො භගවා’ති. ‘තෙන හී, භගිනි, යදා භගවා තම්‌හා සමාධිම්‌හා වුට්‌ඨිතො හොති, අථ මම වචනෙන භගවන්‌තං අභිවාදෙහි – ‘‘සක්‌කො, භන්‌තෙ, දෙවානමින්‌දො සාමච්‌චො සපරිජනො භගවතො පාදෙ සිරසා වන්‌දතී’’ති. කච්‌චි මෙ සා, භන්‌තෙ, භගිනී භගවන්‌තං අභිවාදෙසි? සරති භගවා තස්‌සා භගිනියා වචන’’න්‌ති? ‘‘අභිවාදෙසි මං සා, දෙවානමින්‌ද, භගිනී, සරාමහං තස්‌සා භගිනියා වචනං. අපි චාහං ආයස්‌මතො නෙමිසද්‌දෙන [චක්‌කනෙමිසද්‌දෙන (ස්‍යා.)] තම්‌හා සමාධිම්‌හා වුට්‌ඨිතො’’ති. ‘‘යෙ තෙ, භන්‌තෙ, දෙවා අම්‌හෙහි පඨමතරං තාවතිංසකායං උපපන්‌නා, තෙසං මෙ සම්‌මුඛා සුතං සම්‌මුඛා පටිග්‌ගහිතං – ‘යදා තථාගතා ලොකෙ උප්‌පජ්‌ජන්‌ති අරහන්‌තො සම්‌මාසම්‌බුද්‌ධා, දිබ්‌බා කායා පරිපූරෙන්‌ති, හායන්‌ති අසුරකායා’ති. තං මෙ ඉදං, භන්‌තෙ, සක්‌ඛිදිට්‌ඨං යතො තථාගතො ලොකෙ උප්‌පන්‌නො අරහං සම්‌මාසම්‌බුද්‌ධො, දිබ්‌බා කායා පරිපූරෙන්‌ති, හායන්‌ති අසුරකායාති.
ගොපකවත්‌ථු
353. ‘‘ඉධෙව, භන්‌තෙ, කපිලවත්‌ථුස්‌මිං ගොපිකා නාම සක්‍යධීතා අහොසි බුද්‌ධෙ පසන්‌නා ධම්‌මෙ පසන්‌නා සඞ්‌ඝෙ පසන්‌නා සීලෙසු පරිපූරකාරිනී. සා ඉත්‌ථිත්‌තං[ඉත්‌ථිචිත්‌තං (ස්‍යා.)] විරාජෙත්‌වා පුරිසත්‌තං [පුරිසචිත්‌තං (ස්‍යා.)] භාවෙත්‌වා කායස්‌ස භෙදා පරං මරණා සුගතිං සග්‌ගං ලොකං උපපන්‌නා. දෙවානං තාවතිංසානං සහබ්‍යතං අම්‌හාකං පුත්‌තත්‌තං අජ්‌ඣුපගතා. තත්‍රපි නං එවං ජානන්‌ති – ‘ගොපකො දෙවපුත්‌තො, ගොපකො දෙවපුත්‌තො’ති. අඤ්‌ඤෙපි, භන්‌තෙ, තයො භික්‌ඛූ භගවති බ්‍රහ්‌මචරියං චරිත්‌වා හීනං ගන්‌ධබ්‌බකායං උපපන්‌නා. තෙ පඤ්‌චහි කාමගුණෙහි සමප්‌පිතා සමඞ්‌ගීභූතා පරිචාරයමානා අම්‌හාකං උපට්‌ඨානං ආගච්‌ඡන්‌ති අම්‌හාකං පාරිචරියං. තෙ අම්‌හාකං උපට්‌ඨානං ආගතෙ අම්‌හාකං පාරිචරියං ගොපකො දෙවපුත්‌තො පටිචොදෙසි – ‘කුතොමුඛා නාම තුම්‌හෙ , මාරිසා, තස්‌ස භගවතො ධම්‌මං අස්‌සුත්‌ථ [ආයුහිත්‌ථ (ස්‍යා.)] – අහඤ්‌හි නාම ඉත්‌ථිකා සමානා බුද්‌ධෙ පසන්‌නා ධම්‌මෙ පසන්‌නා සඞ්‌ඝෙ පසන්‌නා සීලෙසු පරිපූරකාරිනී ඉත්‌ථිත්‌තං විරාජෙත්‌වා පුරිසත්‌තං භාවෙත්‌වා කායස්‌ස භෙදා පරං මරණා සුගතිං සග්‌ගං ලොකං උපපන්‌නා, දෙවානං තාවතිංසානං සහබ්‍යතං සක්‌කස්‌ස දෙවානමින්‌දස්‌ස පුත්‌තත්‌තං අජ්‌ඣුපගතා. ඉධාපි මං එවං ජානන්‌ති ‘‘ගොපකො දෙවපුත්‌තො ගොපකො දෙවපුත්‌තො’ති. තුම්‌හෙ පන, මාරිසා, භගවති බ්‍රහ්‌මචරියං චරිත්‌වා හීනං ගන්‌ධබ්‌බකායං උපපන්‌නා. දුද්‌දිට්‌ඨරූපං වත, භො, අද්‌දසාම, යෙ මයං අද්‌දසාම සහධම්‌මිකෙ හීනං ගන්‌ධබ්‌බකායං උපපන්‌නෙ’ති. තෙසං, භන්‌තෙ, ගොපකෙන දෙවපුත්‌තෙන පටිචොදිතානං ද්‌වෙ දෙවා දිට්‌ඨෙව ධම්‌මෙ සතිං පටිලභිංසු කායං බ්‍රහ්‌මපුරොහිතං, එකො පන දෙවො කාමෙ අජ්‌ඣාවසි.
354.‘‘‘උපාසිකා චක්‌ඛුමතො අහොසිං,
නාමම්‌පි මය්‌හං අහු ‘ගොපිකා’ති;
බුද්‌ධෙ ච ධම්‌මෙ ච අභිප්‌පසන්‌නා,
සඞ්‌ඝඤ්‌චුපට්‌ඨාසිං පසන්‌නචිත්‌තා.
‘‘‘තස්‌සෙව බුද්‌ධස්‌ස සුධම්‌මතාය,
සක්‌කස්‌ස පුත්‌තොම්‌හි මහානුභාවො;
මහාජුතීකො තිදිවූපපන්‌නො,
ජානන්‌ති මං ඉධාපි ‘ගොපකො’ති.
‘‘‘අථද්‌දසං භික්‌ඛවො දිට්‌ඨපුබ්‌බෙ,
ගන්‌ධබ්‌බකායූපගතෙ වසීනෙ;
ඉමෙහි තෙ ගොතමසාවකාසෙ,
යෙ ච මයං පුබ්‌බෙ මනුස්‌සභූතා.
‘‘‘අන්‌නෙන පානෙන උපට්‌ඨහිම්‌හා,
පාදූපසඞ්‌ගය්‌හ සකෙ නිවෙසනෙ;
බුද්‌ධස්‌ස ධම්‌මානි පටිග්‌ගහෙසුං [බුද්‌ධස්‌ස ධම්‌මං න පටිග්‌ගහෙසුං (ස්‍යා.)].
‘‘‘පච්‌චත්‌තං වෙදිතබ්‌බො හි ධම්‌මො,
සුදෙසිතො චක්‌ඛුමතානුබුද්‌ධො;
අහඤ්‌හි තුම්‌හෙව උපාසමානො,
සුත්‌වාන අරියාන සුභාසිතානි.
‘‘‘සක්‌කස්‌ස පුත්‌තොම්‌හි මහානුභාවො,
මහාජුතීකො තිදිවූපපන්‌නො;
තුම්‌හෙ පන සෙට්‌ඨමුපාසමානා,
අනුත්‌තරං බ්‍රහ්‌මචරියං චරිත්‌වා.
‘‘‘හීනං කායං උපපන්‌නා භවන්‌තො,
අනානුලොමා භවතූපපත්‌ති;
දුද්‌දිට්‌ඨරූපං වත අද්‌දසාම,
සහධම්‌මිකෙ හීනකායූපපන්‌නෙ.
දෙවානමාගච්‌ඡථ පාරිචරියං;
අගාරෙ වසතො මය්‌හං,
ඉමං පස්‌ස විසෙසතං.
‘‘‘ඉත්‌ථී හුත්‌වා ස්‌වජ්‌ජ පුමොම්‌හි දෙවො,
දිබ්‌බෙහි කාමෙහි සමඞ්‌ගිභූතො’;
තෙ චොදිතා ගොතමසාවකෙන,
සංවෙගමාපාදු සමෙච්‌ච ගොපකං.
‘‘‘හන්‌ද වියායාම [විගායාම (ස්‍යා.), විතායාම (පී.)] බ්‍යායාම [වියායමාම (සී. පී.)],
මා නො මයං පරපෙස්‌සා අහුම්‌හා’;
අනුස්‌සරං ගොතමසාසනානි.
‘‘ඉධෙව චිත්‌තානි විරාජයිත්‌වා,
කාමෙසු ආදීනවමද්‌දසංසු;
තෙ කාමසංයොජනබන්‌ධනානි,
පාපිමයොගානි දුරච්‌චයානි.
‘‘නාගොව සන්‌නානි ගුණානි [සන්‌දානගුණානි (සී. පී.), සන්‌තානි ගුණානි (ස්‍යා.)] ඡෙත්‌වා,
දෙවෙ තාවතිංසෙ අතික්‌කමිංසු;
සඉන්‌දා දෙවා සපජාපතිකා,
සබ්‌බෙ සුධම්‌මාය සභායුපවිට්‌ඨා.
‘‘තෙසං නිසින්‌නානං අභික්‌කමිංසු,
වීරා විරාගා විරජං කරොන්‌තා;
තෙ දිස්‌වා සංවෙගමකාසි වාසවො,
දෙවාභිභූ දෙවගණස්‌ස මජ්‌ඣෙ.
දෙවෙ තාවතිංසෙ අභික්‌කමන්‌ති’;
සංවෙගජාතස්‌ස වචො නිසම්‌ම,
සො ගොපකො වාසවමජ්‌ඣභාසි.
‘‘‘බුද්‌ධො ජනින්‌දත්‌ථි මනුස්‌සලොකෙ,
කාමාභිභූ සක්‍යමුනීති ඤායති;
තස්‌සෙව තෙ පුත්‌තා සතියා විහීනා,
චොදිතා මයා තෙ සතිමජ්‌ඣලත්‌ථුං.
‘‘‘තිණ්‌ණං තෙසං ආවසිනෙත්‌ථ [අවසීනෙත්‌ථ (පී.)] එකො,
ගන්‌ධබ්‌බකායූපගතො වසීනො;
ද්‌වෙ ච සම්‌බොධිපථානුසාරිනො,
දෙවෙපි හීළෙන්‌ති සමාහිතත්‌තා.
‘‘‘එතාදිසී ධම්‌මප්‌පකාසනෙත්‌ථ,
න තත්‌ථ කිංකඞ්‌ඛති කොචි සාවකො;
නිතිණ්‌ණඔඝං විචිකිච්‌ඡඡින්‌නං,
බුද්‌ධං නමස්‌සාම ජිනං ජනින්‌දං’.
විසෙසං අජ්‌ඣගංසු [අජ්‌ඣගමංසු (ස්‍යා.)] තෙ;
කායං බ්‍රහ්‌මපුරොහිතං,
දුවෙ තෙසං විසෙසගූ.
‘‘තස්‌ස ධම්‌මස්‌ස පත්‌තියා,
ආගතම්‌හාසි මාරිස;
කතාවකාසා භගවතා,
පඤ්‌හං පුච්‌ඡෙමු මාරිසා’’ති.
355. අථ ඛො භගවතො එතදහොසි – ‘‘දීඝරත්‌තං විසුද්‌ධො ඛො අයං යක්‌ඛො [සක්‌කො (සී. ස්‍යා. පී.)], යං කිඤ්‌චි මං පඤ්‌හං පුච්‌ඡිස්‌සති, සබ්‌බං තං අත්‌ථසඤ්‌හිතංයෙව පුච්‌ඡිස්‌සති, නො අනත්‌ථසඤ්‌හිතං. යඤ්‌චස්‌සාහං පුට්‌ඨො බ්‍යාකරිස්‌සාමි, තං ඛිප්‌පමෙව ආජානිස්‌සතී’’ති.
356. අථ ඛො භගවා සක්‌කං දෙවානමින්‌දං ගාථාය අජ්‌ඣභාසි –
‘‘පුච්‌ඡ වාසව මං පඤ්‌හං, යං කිඤ්‌චි මනසිච්‌ඡසි;
තස්‌ස තස්‌සෙව පඤ්‌හස්‌ස, අහං අන්‌තං කරොමි තෙ’’ති.
පඨමභාණවාරො නිට්‌ඨිතො.
357. කතාවකාසො සක්‌කො දෙවානමින්‌දො භගවතා ඉමං භගවන්‌තං [දෙවානමින්‌දො භගවන්‌තං ඉමං (සී. පී.)] පඨමං පඤ්‌හං අපුච්‌ඡි –
‘‘කිං සංයොජනා නු ඛො, මාරිස, දෙවා මනුස්‌සා අසුරා නාගා ගන්‌ධබ්‌බා යෙ චඤ්‌ඤෙ සන්‌ති පුථුකායා, තෙ – ‘අවෙරා අදණ්‌ඩා අසපත්‌තා අබ්‍යාපජ්‌ජා විහරෙමු අවෙරිනො’ති ඉති ච නෙසං හොති, අථ ච පන සවෙරා සදණ්‌ඩා සසපත්‌තා සබ්‍යාපජ්‌ජා විහරන්‌ති සවෙරිනො’’ති? ඉත්‌ථං සක්‌කො දෙවානමින්‌දො භගවන්‌තං පඤ්‌හං [ඉමං පඨමං පඤ්‌හං (සී. පී.)] අපුච්‌ඡි. තස්‌ස භගවා පඤ්‌හං පුට්‌ඨො බ්‍යාකාසි –
‘‘ඉස්‌සාමච්‌ඡරියසංයොජනා ඛො, දෙවානමින්‌ද, දෙවා මනුස්‌සා අසුරා නාගා ගන්‌ධබ්‌බා යෙ චඤ්‌ඤෙ සන්‌ති පුථුකායා, තෙ – ‘අවෙරා අදණ්‌ඩා අසපත්‌තා අබ්‍යාපජ්‌ජා විහරෙමු අවෙරිනො’ති ඉති ච නෙසං හොති, අථ ච පන සවෙරා සදණ්‌ඩා සසපත්‌තා සබ්‍යාපජ්‌ජා විහරන්‌ති සවෙරිනො’’ති. ඉත්‌ථං භගවා සක්‌කස්‌ස දෙවානමින්‌දස්‌ස පඤ්‌හං පුට්‌ඨො බ්‍යාකාසි. අත්‌තමනො සක්‌කො දෙවානමින්‌දො භගවතො භාසිතං අභිනන්‌දි අනුමොදි – ‘‘එවමෙතං, භගවා, එවමෙතං, සුගත. තිණ්‌ණා මෙත්‌ථ කඞ්‌ඛා විගතා කථංකථා භගවතො පඤ්‌හවෙය්‍යාකරණං සුත්‌වා’’ති.
358. ඉතිහ සක්‌කො දෙවානමින්‌දො භගවතො භාසිතං අභිනන්‌දිත්‌වා අනුමොදිත්‌වා භගවන්‌තං උත්‌තරිං [උත්‌තරිං (සී. ස්‍යා. පී.)] පඤ්‌හං අපුච්‌ඡි –
‘‘ඉස්‌සාමච්‌ඡරියං පන, මාරිස, කිංනිදානං කිංසමුදයං කිංජාතිකං කිංපභවං; කිස්‌මිං සති ඉස්‌සාමච්‌ඡරියං හොති; කිස්‌මිං අසති ඉස්‌සාමච්‌ඡරියං න හොතී’’ති? ‘‘ඉස්‌සාමච්‌ඡරියං ඛො, දෙවානමින්‌ද, පියාප්‌පියනිදානං පියාප්‌පියසමුදයං පියාප්‌පියජාතිකං පියාප්‌පියපභවං; පියාප්‌පියෙ සති ඉස්‌සාමච්‌ඡරියං හොති, පියාප්‌පියෙ අසති ඉස්‌සාමච්‌ඡරියං න හොතී’’ති.
‘‘පියාප්‌පියං ඛො පන, මාරිස, කිංනිදානං කිංසමුදයං කිංජාතිකං කිංපභවං; කිස්‌මිං සති පියාප්‌පියං හොති; කිස්‌මිං අසති පියාප්‌පියං න හොතී’’ති? ‘‘පියාප්‌පියං ඛො, දෙවානමින්‌ද, ඡන්‌දනිදානං ඡන්‌දසමුදයං ඡන්‌දජාතිකං ඡන්‌දපභවං; ඡන්‌දෙ සති පියාප්‌පියං හොති; ඡන්‌දෙ අසති පියාප්‌පියං න හොතී’’ති.
‘‘ඡන්‌දො ඛො පන, මාරිස, කිංනිදානො කිංසමුදයො කිංජාතිකො කිංපභවො; කිස්‌මිං සති ඡන්‌දො හොති; කිස්‌මිං අසති ඡන්‌දො න හොතී’’ති? ‘‘ඡන්‌දො ඛො, දෙවානමින්‌ද, විතක්‌කනිදානො විතක්‌කසමුදයො විතක්‌කජාතිකො විතක්‌කපභවො; විතක්‌කෙ සති ඡන්‌දො හොති; විතක්‌කෙ අසති ඡන්‌දො න හොතී’’ති.
‘‘විතක්‌කො ඛො පන, මාරිස, කිංනිදානො කිංසමුදයො කිංජාතිකො කිංපභවො; කිස්‌මිං සති විතක්‌කො හොති; කිස්‌මිං අසති විතක්‌කො න හොතී’’ති? ‘‘විතක්‌කො ඛො, දෙවානමින්‌ද, පපඤ්‌චසඤ්‌ඤාසඞ්‌ඛානිදානො පපඤ්‌චසඤ්‌ඤාසඞ්‌ඛාසමුදයො පපඤ්‌චසඤ්‌ඤාසඞ්‌ඛාජාතිකො පපඤ්‌චසඤ්‌ඤාසඞ්‌ඛාපභවො; පපඤ්‌චසඤ්‌ඤාසඞ්‌ඛාය සති විතක්‌කො හොති; පපඤ්‌චසඤ්‌ඤාසඞ්‌ඛාය අසති විතක්‌කො න හොතී’’ති.
‘‘කථං පටිපන්‌නො පන, මාරිස, භික්‌ඛු පපඤ්‌චසඤ්‌ඤාසඞ්‌ඛානිරොධසාරුප්‌පගාමිනිං පටිපදං පටිපන්‌නො හොතී’’ති?
වෙදනාකම්‌මට්‌ඨානං
359. ‘‘සොමනස්‌සංපාහං [පහං (සී. පී.), චාහං (ස්‍යා. කං.)], දෙවානමින්‌ද, දුවිධෙන වදාමි – සෙවිතබ්‌බම්‌පි, අසෙවිතබ්‌බම්‌පි. දොමනස්‌සංපාහං, දෙවානමින්‌ද, දුවිධෙන වදාමි – සෙවිතබ්‌බම්‌පි, අසෙවිතබ්‌බම්‌පි. උපෙක්‌ඛංපාහං, දෙවානමින්‌ද, දුවිධෙන වදාමි – සෙවිතබ්‌බම්‌පි, අසෙවිතබ්‌බම්‌පි.
360. ‘‘සොමනස්‌සංපාහං, දෙවානමින්‌ද, දුවිධෙන වදාමි සෙවිතබ්‌බම්‌පි, අසෙවිතබ්‌බම්‌පීති ඉති ඛො පනෙතං වුත්‌තං, කිඤ්‌චෙතං පටිච්‌ච වුත්‌තං? තත්‌ථ යං ජඤ්‌ඤා සොමනස්‌සං ‘ඉමං ඛො මෙ සොමනස්‌සං සෙවතො අකුසලා ධම්‌මා අභිවඩ්‌ඪන්‌ති, කුසලා ධම්‌මා පරිහායන්‌තී’ති, එවරූපං සොමනස්‌සං න සෙවිතබ්‌බං. තත්‌ථ යං ජඤ්‌ඤා සොමනස්‌සං ‘ඉමං ඛො මෙ සොමනස්‌සං සෙවතො අකුසලා ධම්‌මා පරිහායන්‌ති, කුසලා ධම්‌මා අභිවඩ්‌ඪන්‌තී’ති, එවරූපං සොමනස්‌සං සෙවිතබ්‌බං. තත්‌ථ යං චෙ සවිතක්‌කං සවිචාරං, යං චෙ අවිතක්‌කං අවිචාරං, යෙ අවිතක්‌කෙ අවිචාරෙ, තෙ [සෙ (සී. පී.)] පණීතතරෙ. සොමනස්‌සංපාහං, දෙවානමින්‌ද, දුවිධෙන වදාමි සෙවිතබ්‌බම්‌පි, අසෙවිතබ්‌බම්‌පීති. ඉති යං තං වුත්‌තං, ඉදමෙතං පටිච්‌ච වුත්‌තං.
361. ‘‘දොමනස්‌සංපාහං, දෙවානමින්‌ද, දුවිධෙන වදාමි සෙවිතබ්‌බම්‌පි , අසෙවිතබ්‌බම්‌පීති. ඉති ඛො පනෙතං වුත්‌තං, කිඤ්‌චෙතං පටිච්‌ච වුත්‌තං? තත්‌ථ යං ජඤ්‌ඤා දොමනස්‌සං ‘ඉමං ඛො මෙ දොමනස්‌සං සෙවතො අකුසලා ධම්‌මා අභිවඩ්‌ඪන්‌ති, කුසලා ධම්‌මා පරිහායන්‌තී’ති, එවරූපං දොමනස්‌සං න සෙවිතබ්‌බං. තත්‌ථ යං ජඤ්‌ඤා දොමනස්‌සං ‘ඉමං ඛො මෙ දොමනස්‌සං සෙවතො අකුසලා ධම්‌මා පරිහායන්‌ති, කුසලා ධම්‌මා අභිවඩ්‌ඪන්‌තී’ති, එවරූපං දොමනස්‌සං සෙවිතබ්‌බං. තත්‌ථ යං චෙ සවිතක්‌කං සවිචාරං, යං චෙ අවිතක්‌කං අවිචාරං, යෙ අවිතක්‌කෙ අවිචාරෙ, තෙ පණීතතරෙ. දොමනස්‌සංපාහං, දෙවානමින්‌ද, දුවිධෙන වදාමි සෙවිතබ්‌බම්‌පි, අසෙවිතබ්‌බම්‌පී’ති ඉති යං තං වුත්‌තං, ඉදමෙතං පටිච්‌ච වුත්‌තං.
362. ‘‘උපෙක්‌ඛංපාහං, දෙවානමින්‌ද, දුවිධෙන වදාමි සෙවිතබ්‌බම්‌පි, අසෙවිතබ්‌බම්‌පීති ඉති ඛො පනෙතං වුත්‌තං, කිඤ්‌චෙතං පටිච්‌ච වුත්‌තං? තත්‌ථ යං ජඤ්‌ඤා උපෙක්‌ඛං ‘ඉමං ඛො මෙ උපෙක්‌ඛං සෙවතො අකුසලා ධම්‌මා අභිවඩ්‌ඪන්‌ති, කුසලා ධම්‌මා පරිහායන්‌තී’ති, එවරූපා උපෙක්‌ඛා න සෙවිතබ්‌බා. තත්‌ථ යං ජඤ්‌ඤා උපෙක්‌ඛං ‘ඉමං ඛො මෙ උපෙක්‌ඛං සෙවතො අකුසලා ධම්‌මා පරිහායන්‌ති, කුසලා ධම්‌මා අභිවඩ්‌ඪන්‌තී’ති, එවරූපා උපෙක්‌ඛා සෙවිතබ්‌බා. තත්‌ථ යං චෙ සවිතක්‌කං සවිචාරං, යං චෙ අවිතක්‌කං අවිචාරං, යෙ අවිතක්‌කෙ අවිචාරෙ, තෙ පණීතතරෙ. උපෙක්‌ඛංපාහං, දෙවානමින්‌ද, දුවිධෙන වදාමි සෙවිතබ්‌බම්‌පි, අසෙවිතබ්‌බම්‌පීති ඉති යං තං වුත්‌තං, ඉදමෙතං පටිච්‌ච වුත්‌තං.
363. ‘‘එවං පටිපන්‌නො ඛො, දෙවානමින්‌ද, භික්‌ඛු පපඤ්‌චසඤ්‌ඤාසඞ්‌ඛානිරොධසාරුප්‌පගාමිනිං පටිපදං පටිපන්‌නො හොතී’’ති. ඉත්‌ථං භගවා සක්‌කස්‌ස දෙවානමින්‌දස්‌ස පඤ්‌හං පුට්‌ඨො බ්‍යාකාසි. අත්‌තමනො සක්‌කො දෙවානමින්‌දො භගවතො භාසිතං අභිනන්‌දි අනුමොදි – ‘‘එවමෙතං, භගවා, එවමෙතං, සුගත, තිණ්‌ණා මෙත්‌ථ කඞ්‌ඛා විගතා කථංකථා භගවතො පඤ්‌හවෙය්‍යාකරණං සුත්‌වා’’ති.
පාතිමොක්‌ඛසංවරො
364. ඉතිහ සක්‌කො දෙවානමින්‌දො භගවතො භාසිතං අභිනන්‌දිත්‌වා අනුමොදිත්‌වා භගවන්‌තං උත්‌තරිං පඤ්‌හං අපුච්‌ඡි –
‘‘කථං පටිපන්‌නො පන, මාරිස, භික්‌ඛු පාතිමොක්‌ඛසංවරාය පටිපන්‌නො හොතී’’ති? ‘‘කායසමාචාරංපාහං, දෙවානමින්‌ද, දුවිධෙන වදාමි – සෙවිතබ්‌බම්‌පි, අසෙවිතබ්‌බම්‌පි. වචීසමාචාරංපාහං, දෙවානමින්‌ද, දුවිධෙන වදාමි – සෙවිතබ්‌බම්‌පි, අසෙවිතබ්‌බම්‌පි. පරියෙසනංපාහං, දෙවානමින්‌ද, දුවිධෙන වදාමි – සෙවිතබ්‌බම්‌පි, අසෙවිතබ්‌බ’’ම්‌පි.
‘‘කායසමාචාරංපාහං , දෙවානමින්‌ද, දුවිධෙන වදාමි සෙවිතබ්‌බම්‌පි අසෙවිතබ්‌බම්‌පීති ඉති ඛො පනෙතං වුත්‌තං, කිඤ්‌චෙතං පටිච්‌ච වුත්‌තං? තත්‌ථ යං ජඤ්‌ඤා කායසමාචාරං ‘ඉමං ඛො මෙ කායසමාචාරං සෙවතො අකුසලා ධම්‌මා අභිවඩ්‌ඪන්‌ති, කුසලා ධම්‌මා පරිහායන්‌තී’ති, එවරූපො කායසමාචාරො න සෙවිතබ්‌බො. තත්‌ථ යං ජඤ්‌ඤා කායසමාචාරං ‘ඉමං ඛො මෙ කායසමාචාරං සෙවතො අකුසලා ධම්‌මා පරිහායන්‌ති, කුසලා ධම්‌මා අභිවඩ්‌ඪන්‌තී’ති, එවරූපො කායසමාචාරො සෙවිතබ්‌බො. කායසමාචාරංපාහං, දෙවානමින්‌ද, දුවිධෙන වදාමි – සෙවිතබ්‌බම්‌පි, අසෙවිතබ්‌බම්‌පීති ඉති යං තං වුත්‌තං, ඉදමෙතං පටිච්‌ච වුත්‌තං.
‘‘වචීසමාචාරංපාහං , දෙවානමින්‌ද, දුවිධෙන වදාමි – සෙවිතබ්‌බම්‌පි, අසෙවිතබ්‌බම්‌පී’ති. ඉති ඛො පනෙතං වුත්‌තං, කිඤ්‌චෙතං පටිච්‌ච වුත්‌තං? තත්‌ථ යං ජඤ්‌ඤා වචීසමාචාරං ‘ඉමං ඛො මෙ වචීසමාචාරං සෙවතො අකුසලා ධම්‌මා අභිවඩ්‌ඪන්‌ති, කුසලා ධම්‌මා පරිහායන්‌තී’ති, එවරූපො වචීසමාචාරො න සෙවිතබ්‌බො. තත්‌ථ යං ජඤ්‌ඤා වචීසමාචාරං ‘ඉමං ඛො මෙ වචීසමාචාරං සෙවතො අකුසලා ධම්‌මා පරිහායන්‌ති, කුසලා ධම්‌මා අභිවඩ්‌ඪන්‌තී’ති, එවරූපො වචීසමාචාරො සෙවිතබ්‌බො. වචීසමාචාරංපාහං, දෙවානමින්‌ද, දුවිධෙන වදාමි – සෙවිතබ්‌බම්‌පි, අසෙවිතබ්‌බම්‌පීති ඉති යං තං වුත්‌තං, ඉදමෙතං පටිච්‌ච වුත්‌තං.
‘‘පරියෙසනංපාහං , දෙවානමින්‌ද, දුවිධෙන වදාමි – සෙවිතබ්‌බම්‌පි, අසෙවිතබ්‌බම්‌පීති ඉති ඛො පනෙතං වුත්‌තං, කිඤ්‌චෙතං පටිච්‌ච වුත්‌තං? තත්‌ථ යං ජඤ්‌ඤා පරියෙසනං ‘ඉමං ඛො මෙ පරියෙසනං සෙවතො අකුසලා ධම්‌මා අභිවඩ්‌ඪන්‌ති, කුසලා ධම්‌මා පරිහායන්‌තී’ති, එවරූපා පරියෙසනා න සෙවිතබ්‌බා. තත්‌ථ යං ජඤ්‌ඤා පරියෙසනං ‘ඉමං ඛො මෙ පරියෙසනං සෙවතො අකුසලා ධම්‌මා පරිහායන්‌ති, කුසලා ධම්‌මා අභිවඩ්‌ඪන්‌තී’ති, එවරූපා පරියෙසනා සෙවිතබ්‌බා. පරියෙසනංපාහං, දෙවානමින්‌ද, දුවිධෙන වදාමි – සෙවිතබ්‌බම්‌පි, අසෙවිතබ්‌බම්‌පීති ඉති යං තං වුත්‌තං, ඉදමෙතං පටිච්‌ච වුත්‌තං.
‘‘එවං පටිපන්‌නො ඛො, දෙවානමින්‌ද, භික්‌ඛු පාතිමොක්‌ඛසංවරාය පටිපන්‌නො හොතී’’ති. ඉත්‌ථං භගවා සක්‌කස්‌ස දෙවානමින්‌දස්‌ස පඤ්‌හං පුට්‌ඨො බ්‍යාකාසි. අත්‌තමනො සක්‌කො දෙවානමින්‌දො භගවතො භාසිතං අභිනන්‌දි අනුමොදි – ‘‘එවමෙතං, භගවා, එවමෙතං, සුගත. තිණ්‌ණා මෙත්‌ථ කඞ්‌ඛා විගතා කථංකථා භගවතො පඤ්‌හවෙය්‍යාකරණං සුත්‌වා’’ති.
ඉන්‌ද්‍රියසංවරො
365. ඉතිහ සක්‌කො දෙවානමින්‌දො භගවතො භාසිතං අභිනන්‌දිත්‌වා අනුමොදිත්‌වා භගවන්‌තං උත්‌තරිං පඤ්‌හං අපුච්‌ඡි –
‘‘කථං පටිපන්‌නො පන, මාරිස, භික්‌ඛු ඉන්‌ද්‍රියසංවරාය පටිපන්‌නො හොතී’’ති? ‘‘චක්‌ඛුවිඤ්‌ඤෙය්‍යං රූපංපාහං, දෙවානමින්‌ද, දුවිධෙන වදාමි – සෙවිතබ්‌බම්‌පි, අසෙවිතබ්‌බම්‌පි. සොතවිඤ්‌ඤෙය්‍යං සද්‌දංපාහං, දෙවානමින්‌ද, දුවිධෙන වදාමි – සෙවිතබ්‌බම්‌පි, අසෙවිතබ්‌බම්‌පි. ඝානවිඤ්‌ඤෙය්‍යං ගන්‌ධංපාහං, දෙවානමින්‌ද, දුවිධෙන වදාමි – සෙවිතබ්‌බම්‌පි, අසෙවිතබ්‌බම්‌පි. ජිව්‌හාවිඤ්‌ඤෙය්‍යං රසංපාහං, දෙවානමින්‌ද, දුවිධෙන වදාමි – සෙවිතබ්‌බම්‌පි, අසෙවිතබ්‌බම්‌පි. කායවිඤ්‌ඤෙය්‍යං ඵොට්‌ඨබ්‌බංපාහං, දෙවානමින්‌ද, දුවිධෙන වදාමි – සෙවිතබ්‌බම්‌පි, අසෙවිතබ්‌බම්‌පි. මනොවිඤ්‌ඤෙය්‍යං ධම්‌මංපාහං, දෙවානමින්‌ද, දුවිධෙන වදාමි – සෙවිතබ්‌බම්‌පි, අසෙවිතබ්‌බම්‌පී’’ති.
එවං වුත්‌තෙ, සක්‌කො දෙවානමින්‌දො භගවන්‌තං එතදවොච –
‘‘ඉමස්‌ස ඛො අහං, භන්‌තෙ, භගවතා සඞ්‌ඛිත්‌තෙන භාසිතස්‌ස එවං විත්‌ථාරෙන අත්‌ථං ආජානාමි. යථාරූපං, භන්‌තෙ, චක්‌ඛුවිඤ්‌ඤෙය්‍යං රූපං සෙවතො අකුසලා ධම්‌මා අභිවඩ්‌ඪන්‌ති, කුසලා ධම්‌මා පරිහායන්‌ති, එවරූපං චක්‌ඛුවිඤ්‌ඤෙය්‍යං රූපං න සෙවිතබ්‌බං . යථාරූපඤ්‌ච ඛො, භන්‌තෙ, චක්‌ඛුවිඤ්‌ඤෙය්‍යං රූපං සෙවතො අකුසලා ධම්‌මා පරිහායන්‌ති, කුසලා ධම්‌මා අභිවඩ්‌ඪන්‌ති, එවරූපං චක්‌ඛුවිඤ්‌ඤෙය්‍යං රූපං සෙවිතබ්‌බං. යථාරූපඤ්‌ච ඛො, භන්‌තෙ, සොතවිඤ්‌ඤෙය්‍යං සද්‌දං සෙවතො…පෙ.… ඝානවිඤ්‌ඤෙය්‍යං ගන්‌ධං සෙවතො… ජිව්‌හාවිඤ්‌ඤෙය්‍යං රසං සෙවතො… කායවිඤ්‌ඤෙය්‍යං ඵොට්‌ඨබ්‌බං සෙවතො… මනොවිඤ්‌ඤෙය්‍යං ධම්‌මං සෙවතො අකුසලා ධම්‌මා අභිවඩ්‌ඪන්‌ති, කුසලා ධම්‌මා පරිහායන්‌ති, එවරූපො මනොවිඤ්‌ඤෙය්‍යො ධම්‌මො න සෙවිතබ්‌බො. යථාරූපඤ්‌ච ඛො, භන්‌තෙ, මනොවිඤ්‌ඤෙය්‍යං ධම්‌මං සෙවතො අකුසලා ධම්‌මා පරිහායන්‌ති, කුසලා ධම්‌මා අභිවඩ්‌ඪන්‌ති, එවරූපො මනොවිඤ්‌ඤෙය්‍යො ධම්‌මො සෙවිතබ්‌බො.
‘‘ඉමස්‌ස ඛො මෙ, භන්‌තෙ, භගවතා සඞ්‌ඛිත්‌තෙන භාසිතස්‌ස එවං විත්‌ථාරෙන අත්‌ථං ආජානතො තිණ්‌ණා මෙත්‌ථ කඞ්‌ඛා විගතා කථංකථා භගවතො පඤ්‌හවෙය්‍යාකරණං සුත්‌වා’’ති.
366. ඉතිහ සක්‌කො දෙවානමින්‌දො භගවතො භාසිතං අභිනන්‌දිත්‌වා අනුමොදිත්‌වා භගවන්‌තං උත්‌තරිං පඤ්‌හං අපුච්‌ඡි –
‘‘සබ්‌බෙව නු ඛො, මාරිස, සමණබ්‍රාහ්‌මණා එකන්‌තවාදා එකන්‌තසීලා එකන්‌තඡන්‌දා එකන්‌තඅජ්‌ඣොසානා’’ති? ‘‘න ඛො, දෙවානමින්‌ද, සබ්‌බෙ සමණබ්‍රාහ්‌මණා එකන්‌තවාදා එකන්‌තසීලා එකන්‌තඡන්‌දා එකන්‌තඅජ්‌ඣොසානා’’ති.
‘‘කස්‌මා පන, මාරිස, න සබ්‌බෙ සමණබ්‍රාහ්‌මණා එකන්‌තවාදා එකන්‌තසීලා එකන්‌තඡන්‌දා එකන්‌තඅජ්‌ඣොසානා’’ති? ‘‘අනෙකධාතු නානාධාතු ඛො, දෙවානමින්‌ද, ලොකො. තස්‌මිං අනෙකධාතුනානාධාතුස්‌මිං ලොකෙ යං යදෙව සත්‌තා ධාතුං අභිනිවිසන්‌ති, තං තදෙව ථාමසා පරාමාසා අභිනිවිස්‌ස වොහරන්‌ති – ‘ඉදමෙව සච්‌චං මොඝමඤ්‌ඤ’න්‌ති. තස්‌මා න සබ්‌බෙ සමණබ්‍රාහ්‌මණා එකන්‌තවාදා එකන්‌තසීලා එකන්‌තඡන්‌දා එකන්‌තඅජ්‌ඣොසානා’’ති.
‘‘සබ්‌බෙව නු ඛො, මාරිස, සමණබ්‍රාහ්‌මණා අච්‌චන්‌තනිට්‌ඨා අච්‌චන්‌තයොගක්‌ඛෙමී අච්‌චන්‌තබ්‍රහ්‌මචාරී අච්‌චන්‌තපරියොසානා’’ති? ‘‘න ඛො, දෙවානමින්‌ද, සබ්‌බෙ සමණබ්‍රාහ්‌මණා අච්‌චන්‌තනිට්‌ඨා අච්‌චන්‌තයොගක්‌ඛෙමී අච්‌චන්‌තබ්‍රහ්‌මචාරී අච්‌චන්‌තපරියොසානා’’ති.
‘‘කස්‌මා පන, මාරිස, න සබ්‌බෙ සමණබ්‍රාහ්‌මණා අච්‌චන්‌තනිට්‌ඨා අච්‌චන්‌තයොගක්‌ඛෙමී අච්‌චන්‌තබ්‍රහ්‌මචාරී අච්‌චන්‌තපරියොසානා’’ති? ‘‘යෙ ඛො, දෙවානමින්‌ද, භික්‌ඛූ තණ්‌හාසඞ්‌ඛයවිමුත්‌තා තෙ අච්‌චන්‌තනිට්‌ඨා අච්‌චන්‌තයොගක්‌ඛෙමී අච්‌චන්‌තබ්‍රහ්‌මචාරී අච්‌චන්‌තපරියොසානා. තස්‌මා න සබ්‌බෙ සමණබ්‍රාහ්‌මණා අච්‌චන්‌තනිට්‌ඨා අච්‌චන්‌තයොගක්‌ඛෙමී අච්‌චන්‌තබ්‍රහ්‌මචාරී අච්‌චන්‌තපරියොසානා’’ති.
ඉත්‌ථං භගවා සක්‌කස්‌ස දෙවානමින්‌දස්‌ස පඤ්‌හං පුට්‌ඨො බ්‍යාකාසි. අත්‌තමනො සක්‌කො දෙවානමින්‌දො භගවතො භාසිතං අභිනන්‌දි අනුමොදි – ‘‘එවමෙතං, භගවා, එවමෙතං, සුගත. තිණ්‌ණා මෙත්‌ථ කඞ්‌ඛා විගතා කථංකථා භගවතො පඤ්‌හවෙය්‍යාකරණං සුත්‌වා’’ති.
367. ඉතිහ සක්‌කො දෙවානමින්‌දො භගවතො භාසිතං අභිනන්‌දිත්‌වා අනුමොදිත්‌වා භගවන්‌තං එතදවොච –
‘‘එජා, භන්‌තෙ, රොගො, එජා ගණ්‌ඩො, එජා සල්‌ලං, එජා ඉමං පුරිසං පරිකඩ්‌ඪති තස්‌ස තස්‌සෙව භවස්‌ස අභිනිබ්‌බත්‌තියා. තස්‌මා අයං පුරිසො උච්‌චාවචමාපජ්‌ජති . යෙසාහං, භන්‌තෙ, පඤ්‌හානං ඉතො බහිද්‌ධා අඤ්‌ඤෙසු සමණබ්‍රාහ්‌මණෙසු ඔකාසකම්‌මම්‌පි නාලත්‌ථං, තෙ මෙ භගවතා බ්‍යාකතා. දීඝරත්‌තානුසයිතඤ්‌ච පන[දීඝරත්‌තානුපස්‌සතා, යඤ්‌ච පන (ස්‍යා.), දීඝරත්‌තානුසයිනො, යඤ්‌ච පන (සී. පී.)] මෙ විචිකිච්‌ඡාකථංකථාසල්‌ලං, තඤ්‌ච භගවතා අබ්‌බුළ්‌හ’’න්‌ති.
‘‘අභිජානාසි නො ත්‌වං, දෙවානමින්‌ද, ඉමෙ පඤ්‌හෙ අඤ්‌ඤෙ සමණබ්‍රාහ්‌මණෙ පුච්‌ඡිතා’’ති? ‘‘අභිජානාමහං, භන්‌තෙ, ඉමෙ පඤ්‌හෙ අඤ්‌ඤෙ සමණබ්‍රාහ්‌මණෙ පුච්‌ඡිතා’’ති. ‘‘යථා කථං පන තෙ, දෙවානමින්‌ද, බ්‍යාකංසු? සචෙ තෙ අගරු භාසස්‌සූ’’ති. ‘‘න ඛො මෙ, භන්‌තෙ, ගරු යත්‌ථස්‌ස භගවා නිසින්‌නො භගවන්‌තරූපො වා’’ති. ‘‘තෙන හි, දෙවානමින්‌ද, භාසස්‌සූ’’ති. ‘‘යෙස්‌වාහං [යෙසාහං (සී. ස්‍යා. පී.)], භන්‌තෙ , මඤ්‌ඤාමි සමණබ්‍රාහ්‌මණා ආරඤ්‌ඤිකා පන්‌තසෙනාසනාති, ත්‍යාහං උපසඞ්‌කමිත්‌වා ඉමෙ පඤ්‌හෙ පුච්‌ඡාමි, තෙ මයා පුට්‌ඨා න සම්‌පායන්‌ති, අසම්‌පායන්‌තා මමංයෙව පටිපුච්‌ඡන්‌ති – ‘කො නාමො ආයස්‌මා’ති? තෙසාහං පුට්‌ඨො බ්‍යාකරොමි – ‘අහං ඛො, මාරිස, සක්‌කො දෙවානමින්‌දො’ති. තෙ මමංයෙව උත්‌තරි පටිපුච්‌ඡන්‌ති – ‘කිං පනායස්‌මා, දෙවානමින්‌ද [දෙවානමින්‌දො (සී. පී.)], කම්‌මං කත්‌වා ඉමං ඨානං පත්‌තො’ති? තෙසාහං යථාසුතං යථාපරියත්‌තං ධම්‌මං දෙසෙමි. තෙ තාවතකෙනෙව අත්‌තමනා හොන්‌ති – ‘සක්‌කො ච නො දෙවානමින්‌දො දිට්‌ඨො, යඤ්‌ච නො අපුච්‌ඡිම්‌හා, තඤ්‌ච නො බ්‍යාකාසී’ති. තෙ අඤ්‌ඤදත්‌ථු මමංයෙව සාවකා සම්‌පජ්‌ජන්‌ති, න චාහං තෙසං. අහං ඛො පන, භන්‌තෙ, භගවතො සාවකො සොතාපන්‌නො අවිනිපාතධම්‌මො නියතො සම්‌බොධිපරායණො’’ති .
සොමනස්‌සපටිලාභකථා
368. ‘‘අභිජානාසි නො ත්‌වං, දෙවානමින්‌ද, ඉතො පුබ්‌බෙ එවරූපං වෙදපටිලාභං සොමනස්‌සපටිලාභ’’න්‌ති? ‘‘අභිජානාමහං , භන්‌තෙ, ඉතො පුබ්‌බෙ එවරූපං වෙදපටිලාභං සොමනස්‌සපටිලාභ’’න්‌ති. ‘‘යථා කථං පන ත්‌වං, දෙවානමින්‌ද, අභිජානාසි ඉතො පුබ්‌බෙ එවරූපං වෙදපටිලාභං සොමනස්‌සපටිලාභ’’න්‌ති?
‘‘භූතපුබ්‌බං, භන්‌තෙ, දෙවාසුරසඞ්‌ගාමො සමුපබ්‍යූළ්‌හො [සමූපබ්‌බුළ්‌හො (සී. පී.)] අහොසි. තස්‌මිං ඛො පන, භන්‌තෙ, සඞ්‌ගාමෙ දෙවා ජිනිංසු, අසුරා පරාජයිංසු[පරාජිංසු (සී. පී.)]. තස්‌ස මය්‌හං, භන්‌තෙ, තං සඞ්‌ගාමං අභිවිජිනිත්‌වා විජිතසඞ්‌ගාමස්‌ස එතදහොසි – ‘යා චෙව දානි දිබ්‌බා ඔජා යා ච අසුරා ඔජා, උභයමෙතං[උභයමෙත්‌ථ (ස්‍යා.)] දෙවා පරිභුඤ්‌ජිස්‌සන්‌තී’ති. සො ඛො පන මෙ, භන්‌තෙ, වෙදපටිලාභො සොමනස්‌සපටිලාභො සදණ්‌ඩාවචරො සසත්‌ථාවචරො න නිබ්‌බිදාය න විරාගාය න නිරොධාය න උපසමාය න අභිඤ්‌ඤාය න සම්‌බොධාය න නිබ්‌බානාය සංවත්‌තති. යො ඛො පන මෙ අයං, භන්‌තෙ, භගවතො ධම්‌මං සුත්‌වා වෙදපටිලාභො සොමනස්‌සපටිලාභො, සො අදණ්‌ඩාවචරො අසත්‌ථාවචරො එකන්‌තනිබ්‌බිදාය විරාගාය නිරොධාය උපසමාය අභිඤ්‌ඤාය සම්‌බොධාය නිබ්‌බානාය සංවත්‌තතී’’ති.
369. ‘‘කිං පන ත්‌වං, දෙවානමින්‌ද, අත්‌ථවසං සම්‌පස්‌සමානො එවරූපං වෙදපටිලාභං සොමනස්‌සපටිලාභං පවෙදෙසී’’ති? ‘‘ඡ ඛො අහං, භන්‌තෙ, අත්‌ථවසෙ සම්‌පස්‌සමානො එවරූපං වෙදපටිලාභං සොමනස්‌සපටිලාභං පවෙදෙමි.
‘‘ඉධෙව තිට්‌ඨමානස්‌ස, දෙවභූතස්‌ස මෙ සතො;
පුනරායු ච මෙ ලද්‌ධො, එවං ජානාහි මාරිස.
‘‘ඉමං ඛො අහං, භන්‌තෙ, පඨමං අත්‌ථවසං සම්‌පස්‌සමානො එවරූපං වෙදපටිලාභං සොමනස්‌සපටිලාභං පවෙදෙමි.
‘‘චුතාහං දිවියා කායා, ආයුං හිත්‌වා අමානුසං;
අමූළ්‌හො ගබ්‌භමෙස්‌සාමි, යත්‌ථ මෙ රමතී මනො.
‘‘ඉමං ඛො අහං, භන්‌තෙ, දුතියං අත්‌ථවසං සම්‌පස්‌සමානො එවරූපං වෙදපටිලාභං සොමනස්‌සපටිලාභං පවෙදෙමි.
‘‘ස්‌වාහං අමූළ්‌හපඤ්‌ඤස්‌ස [අමූළ්‌හපඤ්‌හස්‌ස (?)], විහරං සාසනෙ රතො;
ඤායෙන විහරිස්‌සාමි, සම්‌පජානො පටිස්‌සතො.
‘‘ඉමං ඛො අහං, භන්‌තෙ, තතියං අත්‌ථවසං සම්‌පස්‌සමානො එවරූපං වෙදපටිලාභං සොමනස්‌සපටිලාභං පවෙදෙමි.
‘‘ඤායෙන මෙ චරතො ච, සම්‌බොධි චෙ භවිස්‌සති;
අඤ්‌ඤාතා විහරිස්‌සාමි, ස්‌වෙව අන්‌තො භවිස්‌සති.
‘‘ඉමං ඛො අහං, භන්‌තෙ, චතුත්‌ථං අත්‌ථවසං සම්‌පස්‌සමානො එවරූපං වෙදපටිලාභං සොමනස්‌සපටිලාභං පවෙදෙමි.
‘‘චුතාහං මානුසා කායා, ආයුං හිත්‌වාන මානුසං;
පුන දෙවො භවිස්‌සාමි, දෙවලොකම්‌හි උත්‌තමො.
‘‘ඉමං ඛො අහං, භන්‌තෙ, පඤ්‌චමං අත්‌ථවසං සම්‌පස්‌සමානො එවරූපං වෙදපටිලාභං සොමනස්‌සපටිලාභං පවෙදෙමි.
‘‘තෙ [යෙ (?)] පණීතතරා දෙවා, අකනිට්‌ඨා යසස්‌සිනො;
අන්‌තිමෙ වත්‌තමානම්‌හි, සො නිවාසො භවිස්‌සති.
‘‘ඉමං ඛො අහං, භන්‌තෙ, ඡට්‌ඨං අත්‌ථවසං සම්‌පස්‌සමානො එවරූපං වෙදපටිලාභං සොමනස්‌සපටිලාභං පවෙදෙමි.
‘‘ඉමෙ ඛො අහං, භන්‌තෙ, ඡ අත්‌ථවසෙ සම්‌පස්‌සමානො එවරූපං වෙදපටිලාභං සොමනස්‌සපටිලාභං පවෙදෙමි.
370.‘‘අපරියොසිතසඞ්‌කප්‌පො , විචිකිච්‌ඡො කථංකථී.
විචරිං දීඝමද්‌ධානං, අන්‌වෙසන්‌තො තථාගතං.
‘‘යස්‌සු මඤ්‌ඤාමි සමණෙ, පවිවිත්‌තවිහාරිනො;
සම්‌බුද්‌ධා ඉති මඤ්‌ඤානො, ගච්‌ඡාමි තෙ උපාසිතුං.
‘‘‘කථං ආරාධනා හොති, කථං හොති විරාධනා’;
ඉති පුට්‌ඨා න සම්‌පායන්‌ති [සම්‌භොන්‌ති (ස්‍යා.)], මග්‌ගෙ පටිපදාසු ච.
‘‘ත්‍යස්‌සු යදා මං ජානන්‌ති, සක්‌කො දෙවානමාගතො;
ත්‍යස්‌සු මමෙව පුච්‌ඡන්‌ති, ‘කිං කත්‌වා පාපුණී ඉදං’.
‘‘තෙසං යථාසුතං ධම්‌මං, දෙසයාමි ජනෙ සුතං [ජනෙසුත (ක. සී.)];
තෙන අත්‌තමනා හොන්‌ති, ‘දිට්‌ඨො නො වාසවොති ච’.
‘‘යදා ච බුද්‌ධමද්‌දක්‌ඛිං, විචිකිච්‌ඡාවිතාරණං;
සොම්‌හි වීතභයො අජ්‌ජ, සම්‌බුද්‌ධං පයිරුපාසිය [පයිරුපාසයිං (ස්‍යා. ක.)].
‘‘තණ්‌හාසල්‌ලස්‌ස හන්‌තාරං, බුද්‌ධං අප්‌පටිපුග්‌ගලං;
අහං වන්‌දෙ මහාවීරං, බුද්‌ධමාදිච්‌චබන්‌ධුනං.
‘‘යං කරොමසි බ්‍රහ්‌මුනො, සමං දෙවෙහි මාරිස;
තදජ්‌ජ තුය්‌හං කස්‌සාම [දස්‌සාම (ස්‍යා. ක.)], හන්‌ද සාමං කරොම තෙ.
‘‘ත්‌වමෙව අසි [තුවමෙවසි (පී.)] සම්‌බුද්‌ධො, තුවං සත්‌ථා අනුත්‌තරො;
සදෙවකස්‌මිං ලොකස්‌මිං, නත්‌ථි තෙ පටිපුග්‌ගලො’’ති.
371. අථ ඛො සක්‌කො දෙවානමින්‌දො පඤ්‌චසිඛං ගන්‌ධබ්‌බපුත්‌තං ආමන්‌තෙසි – ‘‘බහූපකාරො ඛො මෙසි ත්‌වං, තාත පඤ්‌චසිඛ, යං ත්‌වං භගවන්‌තං පඨමං පසාදෙසි. තයා, තාත, පඨමං පසාදිතං පච්‌ඡා මයං තං භගවන්‌තං දස්‌සනාය උපසඞ්‌කමිම්‌හා අරහන්‌තං සම්‌මාසම්‌බුද්‌ධං. පෙත්‌තිකෙ වා ඨානෙ ඨපයිස්‌සාමි , ගන්‌ධබ්‌බරාජා භවිස්‌සසි, භද්‌දඤ්‌ච තෙ සූරියවච්‌ඡසං දම්‌මි, සා හි තෙ අභිපත්‌ථිතා’’ති.
අථ ඛො සක්‌කො දෙවානමින්‌දො පාණිනා පථවිං පරාමසිත්‌වා තික්‌ඛත්‌තුං උදානං උදානෙසි – ‘‘නමො තස්‌ස භගවතො අරහතො සම්‌මාසම්‌බුද්‌ධස්‌සා’’ති.
ඉමස්‌මිඤ්‌ච පන වෙය්‍යාකරණස්‌මිං භඤ්‌ඤමානෙ සක්‌කස්‌ස දෙවානමින්‌දස්‌ස විරජං වීතමලං ධම්‌මචක්‌ඛුං උදපාදි – ‘‘යං කිඤ්‌චි සමුදයධම්‌මං, සබ්‌බං තං නිරොධධම්‌ම’’න්‌ති. අඤ්‌ඤෙසඤ්‌ච අසීතියා දෙවතාසහස්‌සානං , ඉති යෙ සක්‌කෙන දෙවානමින්‌දෙන අජ්‌ඣිට්‌ඨපඤ්‌හා පුට්‌ඨා , තෙ භගවතා බ්‍යාකතා. තස්‌මා ඉමස්‌ස වෙය්‍යාකරණස්‌ස සක්‌කපඤ්‌හාත්‌වෙව අධිවචනන්‌ති.
සක්‌කපඤ්‌හසුත්‌තං නිට්‌ඨිතං අට්‌ඨමං.
No comments:
Post a Comment